بنیاد پیشبرد علم و فن آوری ایران
نشاء علم
2008-935X
2783-0934
09
1
2018
12
22
بررسی اسناد علمی ایران در سال 2018
2
13
FA
علی اکبر
صبوری
0000-0003-0604-9465
مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
saboury@ut.ac.ir
بر اساس تعداد نمایههای ثبتشده در وبگاه علم مؤسسه اطلاعات علمی تامسون رویترز در سال 2018، تعداد اسناد علمی منتشرشده ایران در علوم 40827 (98/1 درصد مقدار جهانی و رتبه هفدهم جهان)، در علوم اجتماعی 2543 (72/0 درصد مقدار جهانی و رتبه سی و دوم جهان) و در علوم انسانی و هنر 191 (17/0 درصد مقدار جهانی و رتبه چهل و چهارم جهان) و در مجموع 41591 (79/1 درصد مقدار جهانی و رتبه هفدهم جهان) میباشد. افزایش تعداد اسناد علمی ایران نسبت به سال قبل 5/7 درصد بوده است که در مقایسه با سالهای 2017 (3/8 درصد) و 2016 (8/12 درصد) از شتاب کمتری برخوردار بوده است. این در حالی است که سهم ما از تولید اسناد علمی جهان (79/1 درصد) نسبت به سال قبل، تغییری نکرده است. در نمایه استنادی نشریات نوظهور (ESCI) که از سال 2015 بهعنوان یکی از نمایههای وبگاه علم (WOS) ایجاد شده است، با ثبت 11062 و سهم 4/3 درصدی جهان، ایران در رتبه نهم تولید این اسناد قرار گرفته است. همچون سال گذشته، کشورهای امریکا، چین و انگلستان به ترتیب با 3/27، 4/18 و 0/7 درصد سهم از تولید اسناد علمی جهان در ردههای یک تا سه قرار داشتهاند. دانشگاههای تهران، علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، تربیت مدرس و امیرکبیر، به ترتیب، پنج دانشگاه برتر دولتی اسناد تولید علم در سال 2018 بودهاند. پانزده و چهار دهم درصد اسناد علمی تولیدی سال 2018 نیز متعلق به مجموعه دانشگاههای آزاد اسلامی بوده است که برای دومین سال پیاپی نسبت به سال گذشته یک درصد کاهش نشان میدهد. با رشد کیفیت تولیدات اسناد علمی کشور در چند سال گذشته، تعداد ارجاعات به مقالات ایران رشد چشمگیری داشته است بهطوریکه فاکتور تأثیر دانشگاه تهران در طول پنج سال گذشته دو برابر شده است.
اسناد علمی,همکاری علمی,مشارکت دانشگاهی,وبگاه علم,کلاریویت آنالیتیکس
https://www.sciencecultivation.ir/article_242715.html
https://www.sciencecultivation.ir/article_242715_8f23dbbdfb41eb6250bf8093956e0c73.pdf
بنیاد پیشبرد علم و فن آوری ایران
نشاء علم
2008-935X
2783-0934
09
1
2018
12
22
روزآمد نمودن همکاری دانشگاه با صنعت
14
20
FA
احمد
شعبانی
دانشگاه شهید بهشتی،دانشکده شیمی ، شیمی آلی و نفت، تهران، ایران.
a-shaabani@sbu.ac.ir
ارتباط و همکاری دانشگاه و صنعت در عصر حاضر به دلیل ظهور و نفوذ فناوریهای نوین در جهان رو به افزایش است، بهطوریکه بقا و پیشرفت دانشگاه و صنعت در رقابتهای ملی و بینالمللی در گرو همکاری مؤثر میان آنها میباشد. در این مقاله با بیان اهداف و ضرورتهای همکاری دانشگاه و صنعت، شیوه این همکاری در کشورهای آمریکا، انگلستان و ژاپن الگوی نسبتاً موفقی دارند بررسی شده است. شکل همکاری در کشورهای آمریکا و انگلستان به دلیل سامانه دانشگاهی و تحقیقاتی بسیار بزرگ، شباهتهای بسیاری با هم دارند، اما در ژاپن با توجه به سامانه و سیستم دانشگاهی محدود کاملاً متفاوت میباشد. بهطوریکه در حال حاضر در ژاپن سیاستهای همکاری تأکید بر دستیابی به فناوری، در انگلستان برنامهریزی با نگاه آیندهپژوهشی و اولویت در علم و در آمریکا سرمایهگذاری درازمدت در تحقیقات پایهای و بنیادی میباشد. در سالهای اخیر این کشورها با بهرهگیری از تجربیات یکدیگر روشهای خود را بهبود بخشیدند بهطوریکه ژاپن به تحقیقات بنیادی و کشورهای آمریکا و انگلستان به تحقیقات فناوری محور بیشازپیش اولویت میدهند. سپس با بررسی و آسیبشناسی همکاری دانشگاه و صنعت در ایران، نقش برجسته هر یک از سه ارکان اصلی این همکاری یعنی، دولت بهعنوان سیاستگذار، دانشگاه و صنعت بهعنوان دو بازیگر اصلی برای بهرهمندی بیشتر جامعه از این همکاری تبیین شده است. در پایان با طرح سؤال «چه باید کرد؟» کوشش شده است راهکاری برای همکاری مؤثر، پیوسته و پایدار میان دانشگاه و صنعت ارائه شود.
دانشگاه و صنعت,علم,نوآوری,فناوری,رقابت ملی و بینالمللی
https://www.sciencecultivation.ir/article_242716.html
https://www.sciencecultivation.ir/article_242716_6fb1e5f9b6f562ee50f7d16cf42666b4.pdf
بنیاد پیشبرد علم و فن آوری ایران
نشاء علم
2008-935X
2783-0934
09
1
2018
12
22
تکرارپذیری یافته های علمی
21
28
FA
راحله
شاکری
دانشگاه کردستان،دانشکده علوم پایه،گروه علوم زیستی
r.shakeri@uok.ac.ir
علم همیشه در تلاش بوده و خواهد بود دانشی را تولید کند که برای بشریت مفید باشد. شفافیت، دسترسی آزاد و تکرارپذیری از ویژگیهای اساسی علم است. یافتههای علمی بهصورت مقاله برای آگاهی و استفاده توسط سایر پژوهشگران جهت پیشبرد علوم، در مجلات منتشر میشود. با وجود ارائهی روشکار و نتایج در مقالهها، برخی از دادههای ارائهشده به دلیل عوامل مختلفی از جمله گزارش انتخابی، تکرار ناکافی، تحتفشار بودن برای چاپ مقاله، عدم نظارت دقیق، تقلب و جعل تکرار نمیشوند. محققان، شرکتهای دارویی و آژانسهای سرمایهگذاری نسبت به این مسئله در سالهای اخیر ابراز نگرانی کردهاند. این نگرانیها موجب شده است که سیاست های جدیدی جهت داوری و چاپ مقاله ها اتخاذ شود. پیش ثبت نام تحقیق و روشهای تحلیلی مورداستفاده، ایجاد پایگاههایی جهت آرشیو داده ها و تکرار آزمایش ها و آنالیزها بهطور مستقل توسط سایر مراکز علمی از جمله ی راهکارها جهت افزایش تکرارپذیری و اعتبار داده ها است. علم باید تکرارپذیر باشد و اگر تکرارپذیر نباشد در حوزه ی علم تجربی قرار نمیگیرد. افزایش تکرارپذیری داده ها به همکاری مراکز تحقیقاتی، پژوهشگران، آژانسهای سرمایه گذاری و ناشران نیاز دارد. کمیته هایی به نام TOP (Transparency and Openness Promotion) استانداردهایی را جهت افزایش اعتبار داده های علمی تدوین کرده است که رعایت آنها تا حد بسیار زیادی میزان تکرارپذیری را افزایش میدهد.
تکرارپذیری,استرداد,داده های علمی,تقلب
https://www.sciencecultivation.ir/article_242717.html
https://www.sciencecultivation.ir/article_242717_1f179eb687a136501eb403668c0c1fe2.pdf
بنیاد پیشبرد علم و فن آوری ایران
نشاء علم
2008-935X
2783-0934
09
1
2018
12
22
برگزیدهای از انجمن پیشرفت علم آمریکا
29
37
FA
میترا
پیرحقی
مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
mitra_p.hagh@ut.ac.ir
علی اکبر
صبوری
0000-0003-0604-9465
مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
saboury@ut.ac.ir
علی اکبر
موسوی موحدی
0000-0002-1707-8432
مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
moosavi@ut.ac.ir
انجمن پیشرفت علم آمریکا، به دنبال پیشرفت علم، مهندسی و نوآوری در سراسر جهان برای بهرهمندی مردم تشکیل شده است. انجمن پیشرفت علم آمریکا، یکی از بزرگترین انجمنهای علمی چند فرهنگی است و ناشر نشریه مشهور علمی ساینس است. این انجمن مأموریت خود را برای پیشرفت علم و خدمت به جامعه از طریق نوآوریهایی در سیاست علمی، آموزشوپرورش، پشتیبانی حرفهای، مشارکت عمومی با علم انجام میدهد. انجمن پیشرفت علم آمریکا یک منبع پیشرو برای دادهها و آنالیز بهموقع از روند در بودجه علم، تحقیق و توسعه ایالاتمتحده است. هر ساله، درخواست بودجه دولت را آنالیز میکند، مناظرات و صورتحسابهای کنگره در خصوص پشتیبانی از حقوحقوق علم را نظارت میکند و مراقب روند بلندمدت بودجه تحقیق و توسعه در ایالاتمتحده است تا اطلاعات منظم و بهموقع برای سیاستگذاران و جامعه علمی فراهم کند. این انجمن از حقوحقوق علم دفاع مینماید و طبق ماده 15 کنوانسیون بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، از دولتها خواهان شناختن حقوق برای به دست آوردن مزایای پیشرفت علمی و کاربردهای علم؛ حفظ، توسعه و گسترش علم؛ محترم شمردن آزادی حتمی برای تحقیقات علمی؛ شناخت مزایای ارتباطات بینالمللی و همکاری در زمینه علمی میباشد.
نشریه ساینس,حق علم,سیاستگذاری علمی,سرمایهگذاری برای علم و فناوری,مشارکت عمومی با علم,دیپلماسی علمی,روزنامهنگاری علم,عمومیسازی علم
https://www.sciencecultivation.ir/article_242718.html
https://www.sciencecultivation.ir/article_242718_0820d5a296829acf271a99ec52901e16.pdf
بنیاد پیشبرد علم و فن آوری ایران
نشاء علم
2008-935X
2783-0934
09
1
2018
12
22
نگاه اجمالی به انجمنهای علمی علوم زیستی ایران
38
47
FA
آزاده
حکمت
واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی،علوم پایه،گروه زیستشناسی
hekmat@ut.ac.ir
انجمنهای علمی از عناصر اصلی و زیر بنایی نهادهای علمی در سراسر دنیا هستند که موجب تسریع پیشرفت و توسعه در تولید و ترویج علم میشوند. با توجه به اهمیت حوزه زیستشناسی در آغاز هزاره سوم، انجمنهای حوزه علوم زیستی در ایران با فراهم کردن بستر مناسب برای ایجاد ارتباط میان پژوهشگران این حوزه تأسیسشده و مشغول به فعالیت هستند. در این مقاله به معرفی چهارده انجمن علمی علوم زیستی در ایران شامل: انجمنهای ایمنی زیستی ایران، بیوانفورماتیک ایران، بیوشیمی ایران، بیوشیمیفیزیک ایران، بیوتکنولوژی ایران، پروبیوتیک و غذاهای فراسودمند، پروتئومیکس ایران، زیستشناسی ایران، ژنتیک ایران، علوم و زراعت و اصلاح نباتات ایران، فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران، فیزیولوژی گیاهی ایران، کشت سلول و بافت گیاهی ایران و اتحادیه انجمنهای علمی علوم زیستی ایران پرداخته شده و عملکرد آنها در دهه اخیر بررسی شده است. حمایت از چاپ کتاب، برگزاری نشستها و کارگاههای تخصصی، برگزاری همایشهای ملی و بینالمللی، عضویت در مجامع ملی و بینالمللی برخی از فعالیتهای مهم انجمنهای علوم زیستی ایران میباشد. همچنین انتشار دو نشریه به زبان انگلیسی و حدود 13 مجله با درجه علمی-پژوهشی به زبان فارسی از دیگر فعالیتهای حائز اهمیت انجمنهای علوم زیستی میباشد. اگرچه در برخی از انجمنها روند رشد فعالیت دارای فراز و نشیب بوده است اما فعالیت این انجمنها در طی دهه اخیر روند صعودی داشته است و اغلب آنها با فعالیتهای علمی خود سهم بزرگی در ارتقای علوم زیستی در ایران داشتهاند. با توجه به اهمیت و ضرورت هماهنگی و همکاری بین انجمنهای علمی مرتبط با علوم زیستی، اتحادیه انجمنهای علوم زیستی ایران با هدف افزایش زمینه همکاری بیشتر تأسیس گردیده است. گردهمایی و حضور منظم و مستمر فرهیختگان و نخبگان دانشگاهی و صنعتی در کنار یکدیگر، تفکر خلاق و سازنده تنها راهحل یافتنی مسائل و مشکلات حوزه علوم زیستی بوده و میتواند در جهت هرچه بهتر و بیشتر شدن توسعه و پیشرفت علم و فناوری ملی راهگشا باشد.
انجمنهای علمی ایران,علوم زیستی,کارگاههای تخصصی,مجلات تخصصی علوم زیستی,اتحادیه انجمنهای علمی علوم زیستی ایران
https://www.sciencecultivation.ir/article_242719.html
https://www.sciencecultivation.ir/article_242719_f9f6c21ee6bf98030a7ba46dda9591d6.pdf
بنیاد پیشبرد علم و فن آوری ایران
نشاء علم
2008-935X
2783-0934
09
1
2018
12
22
فودومیک: نگرشی جدید در تأثیر تغذیه بر سلامتی سیستمهای زیستی
48
52
FA
علی
مسعودی نژاد
آزمایشگاه سیستم بیولوژی و بیوانفورماتیک(LBB)، مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران
amasoudin@ut.ac.ir
فائزه
متقی طلب
آزمایشگاه سیستم بیولوژی و بیوانفورماتیک(LBB)، مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران
علی اکبر
موسوی موحدی
0000-0002-1707-8432
مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
moosavi@ut.ac.ir
پیشرفت فناوری و صنعتی شدن منجر به تغییر سبک زندگی بشر شده است، در این بین نوع تغذیه بهعنوان یکی از مؤثرترین عوامل بر کیفیت زندگی افراد از اهمیت ویژهای برخورد میباشد. بررسی تأثیر تغذیه بر سلامتی بشر در سالهای اخیر منجر به بروز قلمرو جدید علمی با عنوان «فودومیک» شده است. فودومیک را میتوان در یک مثال ساده اینطور تعریف نمود: مقادیر بیان ژن، بیان پروتئین و بیان متابولیتهای موجود در یک سامانه زیستی در حالت کنترل و تیمار شده توسط مواد غذایی مختلف اندازهگیری شود، سپس با مقایسه دو حالت بتوان نشانگرهای زیستی را بهعنوان شاخصهای متأثر از تیمار توسط مواد غذایی استخراج کرد و مدلی از تأثیر مواد غذایی بر سیستم ارائه داد. هدف در فودومیک، مطالعه تأثیر مواد غذایی بر سیستم و سامانههای زیستی مختلف میباشد. محققان برای پیشبرد فودومیک به مطالعات انواع فناوریهای توان بالا از جمله ژنومیکس، پروتئومیکس و متابولومیکس میپردازند تا بتوانند اجزای سیستمهای زیستی را بهدرستی تبیین کرده سپس تأثیرات مواد غذایی بر آنها و تهدیدات مورد نظر را ارزیابی کنند. در این مقاله، مروری بر پیدایش رشته فودومیک نگارش شده است و بهاختصار در مورد روشهای مختلف بیوانفورماتیک و سامانه زیستی در قلمرو فودومیک توضیح داده میشود.
فودومیک,اٌمیکس,سامانه زیستی,بیوانفورماتیک,علوم همگرا,تغذیه,نشانگرهای زیستی
https://www.sciencecultivation.ir/article_242720.html
https://www.sciencecultivation.ir/article_242720_f4afe46b9882ae6996fa03aad0c8232a.pdf