TY - JOUR ID - 248496 TI - دیپلماسی علمی فرصتی مهم برای توسعه همکاری های علمی بین المللی و روابط راهبردی JO - نشاء علم JA - SC LA - fa SN - 2008-935X AU - یوسفی, رضا AU - موسوی موحدی, علی اکبر AD - دانشگاه شیراز،دانشکده علوم ،گروه زیست شناسی، آزمایشگاه شیمی پروتئین(PCL) AD - مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 12 IS - 1 SP - 2 EP - 12 KW - دیپلماسی سنتی KW - روابط بین الملل KW - همکاری های علمی و فناوری KW - علم برای دیپلماسی KW - چندجانبه گرایی فراگیر KW - مرجعیت علمی DO - N2 - در دنیای کنونی بسیاری از مشکلات نظیر پاندمی‌های مرگبار که علم به‌دنبال حل آنهاست ماهیت بدون مرز دارد و غلبه بر چنین چالش‌هایی از مسیر همکاری بین دانشمندان رشته‌های مختلف و سیاستگذارانی‌ می‌گذرد که در فراسوی مرزهای ژئوپلیتیکی فعالیت می‌‌کنند. طی چند دهه گذشته به موازات دیپلماسی سنتی نوع جدیدی از دیپلماسی در حوزه روابط بین‌‌الملل موسوم به دیپلماسی علمی جریان یافته است که دارای ویژگی‌‌های مهمی همچون تنوع، چند جانبه‌گرایی فراگیر، در برگیرنده جامعه مدنی و شهروندان و قدرت اثرگذاری بالایی است. در واقع دیپلماسی علمی برای توصیف انواع مبادلات در حوزه‌های علمی، فناوری و نوآوری و مشارکت کشورها در برنامه‌های آموزشی و تحقیقات پیشرفته به‌کار می‌رود. با وجود تنوع بالا، این حوزه به سه بخش عمده شامل علم در دیپلماسی، دیپلماسی برای علم و علم برای دیپلماسی تقسیم می‌شود. طی چند دهه گذشته، کشورهایی که در علم و فناوری‌های کلیدی پیشتاز بوده‌اند از ظرفیت بالقوه دیپلماسی علمی نیز به‌میزان زیادی بهره برده‌اند. همچنین تجارب گذشته نشان می‌‌دهد که توسعه روابط علمی راهبردی و همکاری‌‌های علمی بین کشورها و یا حتی بلوک‌‌های رقیب می‌تواند از شکست‌های دیپلماتیک جلوگیری کند و احتمال درگیری‌ها و تنش‌های ویرانگر را در عرصه جهانی کاهش دهد. از طرف دیگر در شرایط امروزی، جهان با معضلات متعدد و متنوعی روبه‌رو است که در مواردی حل آنها از ظرفیت و توان علمی و فنی یک کشور به‌تنهایی خارج است و به‌کارگیری ظرفیت‌های دیپلماسی علمی امری اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. این نوشتار بر اهمیت، مصادیق، دستاوردها و تجارب برخی کشورها و تعدادی از نهادهای بین‌المللی در حوزه دیپلماسی علمی و مرجعیت علمی می‌پردازد. UR - https://www.sciencecultivation.ir/article_248496.html L1 - https://www.sciencecultivation.ir/article_248496_a65ff0dedb9c37aae5e12a7eaa9b413c.pdf ER -