پرسشگری هایی در دامنه علم و اخلاق در منظری از حرفه‌ی دانشگاهی

آرین نژاد, مسعود

پرسشگری هایی در دامنه علم و اخلاق در منظری از حرفه‌ی دانشگاهی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

مسعود آرین نژاد

گروه ریاضی، دانشگاه زنجان،زنجان، ایران.

چکیده

اخلاق، صورتی ازگزینش‌های لاجرم و پیوستۀ ما در زندگی و جان‌مایه‌ای همراه همۀ کنش‌ها و واکنش‌ها و دقایق روحی و شخصیتی ماست. در این یادداشت، به دور از مباحث فلسفی یا کلامی متعارف و رایج در نظریه‌های تبیینی یا توصیفی اخلاق، صرفا در منظری از حرفه‌ی دانشگاهی و نسبتی که خواه نا‌خواه دانشگاه با بحران‌های جاری این سرزمین دارد و بی آنکه به نقطۀ قرار و اطمینان و ترجیحی اشاره شود، چند و چون‌های اخلاقی مرتبطی مطرح و در حد مجال، به چالش کشیده می‌شوند. جستجو و ردگیری این معنی که گره‌های قابل تامل اخلاق در دامن علم و دانشگاه، اغلب در لفافی از آداب و مناسبات رایج و عادی شده رخ می‌دهند و از این رو پنهان می مانند و فرصت ومناسبت چندانی برای مراقبه و پرهیزهای اخلاقی نمی‌گذارند بخش‌های دیگری از نکته‌گیری‌های البته جدل‌پذیر این نوشتۀ تجربی و نه نظریه‌پردازهستند. در پایان، مصادیقی از شبهاتِ رفتارها و رویه‌های جاری، مورد پرسش و تامل و تردید و واکاوی قرار می‌گیرند. در عین حال، در همه جای معرفی این مناقشه‌های آرام جبهه‌های تنزه و اخلاق، داوری نهایی به تجربه وقضاوت مستقل خوانندۀ علاقمند و پیگیر این عرصه واگذار می‌شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.2008935.1393.04.2.4.0

عنوان مقاله [English]

Ethical Matters Concerning Science and Scientists

نویسنده [English]

Masoud Ariannejad

Department of Mathematics, University of Zanjan, Zanjan, Iran.

چکیده [English]

Ethic is the real soul of all our actions and reactions, all our behaviors, beliefs and thoughts. In this paper without any common theological philosophy and classical moral arguments, some of the most popular ethical issues concerning science, scientists and university affairs are discussed. In the end, for clarifying parts of the subject some specific instances and examples of the current formal behaviors and methods through our universities and academic societies are put forward for a challengeable discussion and enthusiastic readers are invited to reconsider these points of view.

کلیدواژه‌ها [English]

Ethic
Science
Scientist
Moral Issues
University

مراجع

[۱]. بی نام، "منشور موازین اخلاق پژوهش"، معاونت پژوهش و فناوری، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ۱۳۹۰
[۲]. بابک کبودین، محمد علی زلفی گل، بیژن حاجی عزیزی، "منشور اخلاق نویسندگی، بایدها و نبایدها"، رهیافت، 45، ۱۳۸۸، 14-5.
[۳]. سارا موسوی دوست، حنانه فنودی،" تخلفات و دستبردهای علمی و ادبی "، فصلنامه نشاء علم، سال اول، شماره اول، ۲۹- ۲۱.
[4]. عبد الرحیم گواهی، اخلاق علمی و آفات اخلاقی جامعه دانشگاهی کشور"، خبرنامه فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، سال دوازدهم، شماره 45، زمستان 91، ص ۵۲-۵۱.
[5]. موسی بهلولی، "اخلاق در علم و فناوری "، فصلنامه نشاء علم، سال اول، شماره اول، 42-36.
[6]. Dov M. Gabbay, A. Meijers, P. Thagard and J. Woods. (2009)."Philosophy of Technology and Engineering Sciences", Elsevier.
[7]. D.B. Resnick.(1998)." The Ethics of Science, An Introduction", Routledge.
[8]. A. Briggle, C. Mitcham.( 2012)."Ethics and Sciences, An Introduction", Cambridge University Press.
[9]. B.E. Rollin(2006)." Science and Ethics", Cambridge University Press.