بررسی اسناد علمی ایران در سال 2020

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

تعداد کل اسناد علمی نمایه شده ایران در وبگاه علم مؤسسه اطلاعات علمی کلاریویت آنالیتیکس، در سال 2020 میلادی، از رشد حدود ده درصدی نسبت به سال قبل برخوردار بوده و با یک رتبه صعود و پشت سر گذاشتن کشور روسیه، کشورمان توانست در جایگاه پانزدهم جهان از نظر کمیّت تولید اسناد علمی قرار بگیرد. در طول یک دهه اخیر، نه تنها سهم مشارکت ما در تولید اسناد علمی جهان از یک درصد به دو درصد ارتقا پیدا کرده است، بلکه جایگاه ایران از نظر کیفیّت اسناد علمی، نسبت به جایگاه ما از نظر کمیّت اسناد علمی پیشی گرفته است. در جزئیات، تعداد اسناد علمی منتشر شده ایران در علوم 52512 (2.22 درصد مقدار جهانی و رتبه پانزدهم، یک رتبه رشد نسبت به سال قبل)، در علوم اجتماعی 4228 (0.95 درصد مقدار جهانی و رتبه بیست و نهم جهان، سه رتبه رشد نسبت به سال قبل) و در علوم انسانی و هنر 294 (0.29 درصد مقدار جهانی و رتبه سی و هفتم جهان، سه رتبه رشد نسبت به سال قبل) و در مجموع 53902 (2.02 درصد مقدار جهانی و رتبه پانزدهم، یک رتبه رشد نسبت به سال قبل) می‌باشد. کشورهای امریکا، چین و انگلستان به ترتیب با 25.7، 21.7 و 6.8 درصد سهم از تولید اسناد علمی جهان در رده‌های یک تا سه قرار داشته‌اند. دانشگاه‌های تهران، علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، تربیت مدرس و علوم پزشکی ایران، به ترتیب، پنج دانشگاه برتر دولتی اسناد تولید علم در سال 2020 بوده‌اند. همانند سال قبل، مجموعه واحدهای دانشگاه‌ آزاد اسلامی در پانزده درصد تولید اسناد علمی در سال 2020 نقش داشته‌اند. در نمایه استنادی نشریات نوظهور (ESCI)، با ثبت 12877 نمایه و سهم 3.3 درصدی جهان، همانند سال قبل ایران در رتبه نهم تولید این اسناد قرار گرفته است. از نظر کیفیّت تولید اسناد علمی منتشر شده، تعداد مقالات منتشر شده در چارک اول (Q1) و نشریات برتر، تعداد مقالات پرارجاع و داغ و همچنین تعداد ارجاعات به مقالات کشور از رشد خوبی برخوردار بوده است و این نشانه توجه خاص دانشگاه‌ها به انتشار با کیفیِت بالاست. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating of Iran Scientific Documents in 2020

نویسنده [English]

  • Ali Akbar Saboury
Institute of Biochemistry and Biophysics, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The total number of scientific documents indexed by Iran on the Web of Science in 2020 database of Clarity Analytics has grown by about ten percent compared to the previous year, and Iran was able to reach 15th rank in the world in terms of the quantity of production of scientific documents. Over the past decade, not only our contribution of the world's scientific papers increased from one percent to two percent, but also Iran's position in terms of the quality of scientific papers has surpassed relative to quantity issue. In detail, the number of Iranian scientific documents was 52512 (2.22% of the world value and rank of 15; one rank higher compared to the previous year) in science, 4228 (0.95% of the world value and rank of 29; three ranks higher compared to the previous year) in social sciences, 294 (0.29% of the world value and rank of 37; three ranks higher compared to the previous year) in art and humanities, and 53902 (2.02% of the world value and rank of 15; one rank higher compared to the previous year) in total, in 2020. As before, USA, China and England were the ranks of one to three in the world due to their contributions of 25.7%, 21.7% and 6.8%, respectively, for scientific documents productions in 2020. University of Tehran, Tehran University of Medical Science, Shahid Beheshti University of Medical Science, Tarbiat Modares University, and Iran University of Medical Science were the five top governmental universities in 2020 respectively. As before, 15.0% of scientific documents are related to all branches of Islamic Azad University in 2020. In Emerging Sources Citation Index (ESCI), by recording 12877 indexes and 3.3 percent of contribution in the World, Iran is located in 9th rank as before. In terms of the quality of production of published scientific documents in Iran, the number of articles published in Q1 and top journals, the number of highly cited and hot articles in the country along with the number of citations have been grown, which shows the growth of the quality of scientific documents as signs of universities' special attention to the high-quality publishing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quantitative of scientific documents
  • Qualitative of scientific documents
  • Scientific collaboration
  • Contribution of Universities
  • Web of Science
  • Clarivate Analytics
[1].  صبوری، علی اکبر. (۱۳۸۱) بررسی کارنامه پژوهشی ایران در سال 2002، رهیافت، شماره 28، صفحات 95-78.
[2].  صبوری، علی اکبر. (1382) مروری بر تولید علم در سال 2003، رهیافت، شماره 31، صفحات 23-21.
[3].  صبوری، علی اکبر و پورساسان، نجمه. (1383) تولید علم ایران در سال 2004، رهیافت، شماره 34، صفحات ۶۶-۶۰.
[4].  صبوری، علی اکبر و پورساسان، نجمه. (1385) تولید علم ایران در سال 2005، رهیافت، شماره 37، صفحات 52-49.
[5].  صبوری، علی اکبر. (1386) تولید علم ایران در سال 2006، رهیافت، شماره 38، صفحات 45-40.
[6].  صبوری، علی اکبر. (1386) تولید علم ایران در سال 2007، رهیافت، شماره 41، صفحات 40-35.
[7].  صبوری، علی اکبر. (1387) تولید علم ایران در سال 2008، رهیافت، شماره 43، صفحات 31-21.
[8].  صبوری، علی اکبر. (1389) تولید علم ایران در سال 2009، نشاء علم، مجلد 1، صفحات 10-6.
[9].  صبوری، علی اکبر. (۱۳۹۰) تولید علم ایران در سال 2010، نشاء علم، مجلد 2، صفحات 23-16.
[10].  صبوری، علی اکبر. (1391) تولید علم ایران در سال 2011، نشاء علم، مجلد 2، صفحات 13-6.
[11].  صبوری، علی اکبر. (۱۳۹۲) تولید اسناد علمی ایران در سال 2012، نشاء علم، مجلد 3، صفحات 103-96.
[12].  صبوری، علی اکبر. (۱۳۹۳) تولید اسناد علمی ایران در سال 2013، نشاء علم، مجلد 4، صفحات 100-94.
[13].  پیرحقی، میترا و صبوری، علی اکبر. (1392) تولید علم در حوزه علوم زیستی: مقایسه ایران با جهان و قدرت‌های برتر منطقه ، نشاء علم، مجلد 4، صفحات 18-10.
[14].  صبوری، علی اکبر. (۱۳۹۴) اسناد علمی ایران در سال 2014، نشاء علم، مجلد 5، صفحات 17-6.
[15].  صبوری، علی اکبر. (۱۳۹۵) اسناد علمی ایران در سال 2015، نشاء علم، مجلد 6، صفحات 102-92.
[16].  صبوری، علی اکبر. (1396) اسناد علمی ایران در سال 2016، نشاء علم، مجلد 7، صفحات 79-72.
[17].  صبوری، علی اکبر. (1397) اسناد علمی ایران در سال 2017، نشاء علم، مجلد 8، صفحات 13-1.
[18].  صبوری، علی اکبر. (1398) ارزیابی اسناد علمی ایران در سال 2018، نشاء علم، مجلد 9، صفحات 13-2.
[19].  صبوری، علی اکبر. (۱۳۹۹) ارزیابی اسناد علمی ایران در سال 2019، نشاء علم، مجلد 10، صفحات 99-68.
[20].  صبوری، علی اکبر. (1399) چند ضرورت مهم برای پیشرفت علم در ایران، نشاء علم، مجلد 11، صفحات 46-37.
[21]. Chawla, D. S. (2021). Hundreds of'predatory'journals indexed on leading scholarly database. Nature. https://doi. org/10.1038/d41586-021-00239-0.
[22]. Macháček, V., & Srholec, M. (2021). Predatory publishing in Scopus: evidence on cross-country differences. Scientometrics, 126(3), 1897-1921